İKİTƏRƏFLİ YALAN : FBİ HAKERLƏRİ NECƏ BARMAĞINA DOLAYIR

2001-ci ilin soyuq yanvar ayında, Londondakı ABŞ səfirliyinin qapısını 20 yaşlı cavan oğlan açır. Onun bura  tələbələrin təhsil proqramı üçün viza almağa gəldiyi düşünülsə də, əslində o, vaxtilə ABŞ-dakı bəzi maliyyə şirkətlərinə ciddi zərər vuran və buradan külli miqdarda pul qazanan bir hakerdir. Adı Maksim Popov’dur və cənubi-avropa hakerlərinin qrupundandır. O, ABŞ’a getməklə İT təhlükəsizliyinin qorunmasına dair yeni startap yaratmağı və hakerlikdən birdəfəlik əl çəkməyi planlaşdırır, amma hələ ki, onu qarşıda nə kimi sürprizlərin gözlədiyindən xəbəri yoxdur.

İndi o, səfirliyin ona verdiyi otel otağında oturub, ekstaz vəziyyətindəki kimi, ABŞ’da keçirəcəyi günlər haqqında düşünür, axı o hazırda beynəlxalq səviyyədə axtarışda idi və uzun müddətdir ki, saxta sənədlərlə yaşayırdı. Dörd ay sürən danışıqlardan sonra, o nəhayət ki, ABŞ hökuməti ilə dil tapa bilmişdi və sistemdəki boşluqları göstərməyin qarşılığında yaxşı işlə təmin olunacaqdı. Amma təyyarədən endiyi zaman, onu hava limanında şirkətin işçiləri deyil, FBİ əməkdaşları qarşıladı və tutulan kimi dərhal izolyatora salındı. Sonra həmin yerə fedaral prokuror və vəkil təşrif buyurdu və bildirdilər ki, əgər köhnə haker dostlarını satmasa, həbs olunacaq. Popov yalnız indi tələyə salındığını başa düşdü.

Onu əvvəlcə ev dustağı etdilər, sonra əlinə bir noutbuk verib, köhnə dostları ilə əlaqə qurmağı tapşırdılar. Amma Popovun əlində öz kozrları var idi və dostları ilə əlaqəyə çıxarkən onlara bütün həqiqəti üstüörtülü şəkildə izah etdi. FBİ isə bunu üç aydan sonra bildi. Popov özünü elə göstərirdi ki, guya doğurdanda dostlarını satmağa hazırdır ,amma əslində o sadəcə vaxtı uzadırdı. Axırda FBİ əməkdaşları diqqətlə log-lara baxarkən, Popovun onları barmağına doladığını gördülər və onu evdən çıxarıb, yenidən həbsxanaya göndərdilər. Amma Popov yenə də dostlarını satmır və sonadək dirəşirdi.

Belə görünür ki, artıq Popovun işi bitib , dəmir barmaqlıqlar arxasında və sonsuz məhkəmələrdə ömrü beləcə çürüyəcək . Amma bu yerdə hekayəyə yeni bir oyunçu girir. Bu,  Ernest Hilbert adında bir FBİ agentidir, hansı ki, Popov kimi adamların hökumətə necə lazım olduğunu yaxşı bilir. Hilbert başa düşürdü ki, ABŞ hazırda kibercinayətkarlığın pik həddini yaşayır. 90-cı illərin sonunda hakerlik gənclər arasında xüsusi trendə çevrilmişdi. 2001-də rus və ukraynalı hakerlər CarderPlanet adlı sayt yaratmışdı ki, bu sayt az qala hakerlərin çörəkağacına çevrilmişdi. Orda oğurlanmış kredit kartlarından tutmuş, gizli dövlət sənədlərinə qədər hər şey satılırdı. Üstəlik, sayt heç kimdən çəkinmədən reklam da olunurdu, eBay kimi reytinqi var idi və hər gün ora minlərlə yeni istifadəçi gəlirdi. Hilbert bu sistemi dağıtmaq qərarına gəlir. Amma bunu etmək üçün, əvvəlcə FBİ’nin məzələndiyi ukraynalı hakerin etimadını qazanmaq lazımdır.

                                                           

Maksim Popov Kievdən iki saatlıq məsafədə yerləşən və min yaşı olan Jitomir şəhərində anadan olub. Onun gəncliyi sovetlərin dağılmasından sonra yenicə müstəqillik qazanmış Ukraynada keçib. İnternetin və kömputerlərin həmin dövrdə yenicə peyda olması onun həyatında ciddi rol oynayıb, İT sahəsinə marağı olduğunu görən atası ona İBM XT kompüteri və modem aldı. Beləcə Popov internetə çıxış əldə etdi. Həmin dövrdə ən şiddətli maraq kredit kartlarının məlumatlarının oğurlanması idi. Demək olar ki, bütün hakerlər işlə məşğul idi. Amma Popov bununla kifayətlənmək istəmir, biraz da dərinə gedib çoxlu pul əldə etmək haqqında düşünür.

Həmin dövrdə Popov  oğurluq kredit kartlarının hesabına xaricdən bahalı əşyaları alıb satmaqla məşğul idi. Bundan xəbər tutat yerli banditlər ona tez-tez baş çəkməyə gəlir və onu polisə verməklə hədələyib pul alırdılar. Sonralar Popov başa düşdü ki, özü də bu taktikadan istifadə edə bilər. Bir müddət sonra o, dostları ilə birgə bir şirkətin serverini dağıtdılar və istifadəçilərin məlumatlarını oğurladılar. Sonra həmin şirkətə zəng vurub təhlükəsizlik haqqında konsultasiya təklif etdilər və susmağın əvəzində külli miqdarda pul aldılar.

2000-ci ildə isə onlar Vaşinqtonda yerləşən E-Money adlı ödəniş sistemini dağıdıb 38 min nəfərin hesabını oğurladılar. Daha sonra Vestern Union adlı şirkətdən isə 16 min yazı əldə etdilər. Popov həmin şirkətlərin rəhbərləri ilə danışıqlara getdi və hərəsinə məlumatları yox etməyin əvəzində 100 min dollar təklif etdi. Amma bu dəfə nəticə çox pis alındı. E-Money şirkəti qəsdən danışıqları uzadırdı və gizlicə FBİ ilə sövdələşmişdi, Vestern Union isə, dağıdıldıqlarını rəsmi şəkildə bəyan edib Popovla danışıqlardan çıxdı. Bu ardıcıl məğlubiyyətlərdən sonra Popovun reptasiyası kəskin şəkildə düşməyə başladı.Bir yandan banditlər, bir yandan da öz həmkarları arasında konfliktlər yarandı. Popov Bütün bunlardan bezib, ölkəni tərk etmək qərarına gəldi. O, hesab edirdi ki, ABŞ’da köçüb orda “tövbə etmiş” haker kimi işləyə bilər və İT təhlükəsizlik təminatçısı ola bilər. Amma nəticədə FBİ tərəfindən tələyə salındı və həbsxanaya düşdü. Ən azından agent Hilbert oyuna girəndən sonra vəziyyət dəyişdi.

Ernest Hilbert 29 yaşlı,evli və çox hiyləgər bir FBİ agentidir. O, əvvəllər tarix müəllimi işləmiş,amma sonra agent olmaq qərarına gəlmiş, kibercinayətkarlar şöbəsində işə düzəlmiş və sahədə çox ciddi uğurlar əldə etmişdi. Hilbert hakerlərə çox yaxşı bələd idi və bir neçə peşəkar hakeri aldadıb öz tələsinə sala bilmişdi. Popov haqqında eşidəndə isə, o çox sevindi , çünki rus dilini peşəkar bilən və post-sovet məkanında yaxın ətrafı olan bir hakerin onun əlinə düşməyi möcüzə idi. Burda hiyləgərlik bundan ibarət idi : Popovun inamını qazanmaqla onun biliklərindən başqa hakerləri tələyə salmaq üçün istifadə etmək.

Popovu həbsxanadan azad edib, ofisə yerləşdirdilər. Kirilcə klaviaturası olan bir kompüter verdilər. Danışıq belə idi ki, Popov məxfi FBİ agenti olmalı idi və bunun üçün nə dostlarını satmaq tələb olunmurdu. Popov razılaşıb bütün sənədlərə qol çəkdi ki, təki həbsxanadan canı qurtulsun. İndi onun qaldığı ofis, həbsxana ilə müqayisədə , az qala prezident apartamentinə bənzəyirdi. Popov burda nə istəsə edə bilərdi.

Bir dəfə şükranlıq günündə Hilbert Popovun yanına gəldi. Onun üçün qızardılmış hind quşu və “King of Rings” filminin DVD diskini gətirdi. Onlar birlikdə oturub, filmə baxa-baxa doyunca yeyib içdilər və həyatlarında baş vermiş macaralar haqqında uzun uzadı səmimi söhbət etdilər. Popov başa düşürdü ki, hazırda Hilbert onun yeganə dostudur və onunla yaxşı münasibət qurmaq üçün əlindən gələni etməlidir. Bəlkə də  azadlığın açarı məhz Hilbertdədir.

Əməliyyata “Ant City” adı verdilər . Popov post-sovet məkanın hakerləri ilə əlaqəyə girirdi və onların şəxsiyyətini və ya qaldığı yerləri müəyyənləşdirməkdə Hilbertə köməklik edirdi. Onlar daha çox CarderPlanet saytına fokuslanmışdılar. Orda oğurlanmış kredit kartlarının satışı ilə məşğul olan adamlara pul təklif edib, alış-veriş edirdilər. Hilbert isə həmin adamların şəxsiyyətini öyrənib, mərkəzə bildirirdi.

Onun ən böyük nailiyyətlərindən biri də, CarderPlanet saytının adminlərindən birini, Script ləqəbli hakeri ifşa etmək oldu. Popov onunla İCQ vasitəsilə əlaqəyə girmişdi və 400 dollara oğurluq kartları alacağı barədə razılığa gəlmişdi. FBİ'nin 400 dollara heyfi gəlmirdi, çünki bunun əvəzində pul köçürmələri edərkən hakerin şəxsiyyətini müəyyənləşdirmək olurdu.

2003-cü ildə DPİ şirkəti tarixində ən böyük hack yaşadı, ordan 8 milyon istifadəçinin bank hesabları oğurlanmışdı.  Popov dərhal işə girişdi və 21 yaşlı RES adlı rus hakerdən hadisəni törədənləri tapdı. Popov oğurlanmış kartların əvəzinə 200 min dollar təklif etdi, amma əvvəlcə bildirdi ki, həmin kartların bir hissənini görmək istəyir (bununla Hilbert kartların həqiqətən oğurlandığına əmin olacaqdı) . RES bu təklifə güldü, çünki Popovu tanımırdı və onun 200 min dolları olmasına inanmırdı. Hilbert yenə də bir hiylə işlətdi. O,Popova kostyum geyindirib  banka apardı, xəziyə daxil olub və 200 min dolları stolun üstünə yığıb, şəkil çəkdirdi.  Bu hərəkət rusları inandırdı.

 Ardınca Popov bildirir ki, guya “Hermest-Plast” adlı şirkətin rəhbəridir və RES’ə öz şirkətində iş təklif edir. O, RES’ə öz şirkətinin saytını, emaili və fax nömrəsinini göndərdi. Nəticədə, RES bu təklifi yedi və elə həmin günün axşamı Popova fax’la öz şəxsiyyət vəsiqəsinin surətini göndərdi. RES’in şəxsiyyəti müəyyənləşdirdikdən sonra Hilbert işə başladı və onun yerini həmkarlarına bildirdi.

Təbii ki, “Hermest-Plast” Hilbert tərəfindən uydurulmuş bir şirkət idi və sırf RES’i tələyə salmaq üçün yaradılmışdı. Onlar hətta bunun üçün sayt da yaratmışdılar. Popov bilirdi ki, bütün hakerlərin arzusu normal və pullu iş tapıb, ölkədən əkilməkdir.

Səkkiz aylıq işdən sonra Popov nəhayət ki, məhkəmənin qərarı ilə tam azadlığa qovuşdu. Artıq o FBI ilə əməkdaşlıq etməyə məcbur deyildi. Hilbertlə birgə o, oğurlanmış 400 min kredit kartlarının kimliyini və onlarla hakerin şəxsiyyətini müəyyənləşdirməyə köməklik etmişdi. Amma həmin hakerlərdən heç birini ekstradisiya etmək mümkün olmadı. “Ant City” əməliyyatı artıq bitmiş sayılsada, Hilbert Popovu təkrar FBİ’də işə düzəltməyə çalışırdı və bunun üçün qalmağa yer və min dollar təqaüd ayırmağa nail olmuşdu. İndi Popovun qaldığı mənzil DisneyLand’dan 13 km aralıqda sakit bir məhəllədə yerləşirdi. Onun ABŞ’dakı vizası anlaşılmaz idi, çünki nə greencart’ı nə də sosial sığortası yox idi. Buna görə də, ABŞ’da legal iş tapa bilməyəcəyini başa düşürdü. Bir yandan da, o öz valideynləri və köhnə dostları üçün daxırmışdı. ABŞ’dakı sərgüzəştləri ona böyük bir psixoloji sarsıntı yaşatmışdı.

Bir gün o, hər şeydən bezdi. Gecə klubuna girib nəyi var içdi, sonra küçəyə çıxıb bir siqaret yandırdı və rastına çıxan birinci adama möhkəmcə yumruq ilişdirdi. Adam dərhal huşunu itirib yerə sərildi . Nə etdiyini yaxşı bilən Popov elə yerindəcə polisə zəng vurdu və adamı vurduğunu etiraf etdi. O, yenidən Ukraynaya qayıtmaq haqqında düşünürdü və yaxşıca bilirdi ki, bu hərəkətinə görə onu həbsxanaya deyil, öz evinə göndərəcəklər. Nəticədə Popov məqsədinə nail oldu. Onu Ukraynaya deportasiya etdilər.

Hava limanında gedərkən Hilbert onu yola salmağa gəldi. Möhkəmcə qucaqlaşıb, sağollaşdılar. Hilbert başa düşürdü ki, Popovu sonuncu dəfədir görür və Ukraynaya gedəndən sonra yenə də dinc durmayacaq. Sizə xatırladıram ki, Popov elə bir tip adamlardandır ki, qorxunun nə olduğunu bilmir.  Şübhəsiz onun ABŞ’dakı macəraları onun gələcəkdə gördüyü işlərə ciddi təsir göstərəcək və FBI’dan bütün etdiklərinə görə qisas alacaqdı.

Aylar keçdi... Hilbert yenə əvvəlki işində qalıb hakerlərlə əlaqə yaratmağa davam edirdi. O arada bir Popovla əlaqə saxlayırdı və Popov ona köhnə dostluğun xatirinirə bəzi şeylərdə köməklik edirdi. Bəzən ona oğurlanmış kartlar haqqında xəbər verirdi. Hilbert öyrəndi ki, Popov hansısa bir şirkətdə işə düzəlib və arada haker dostları ilə əlaqə saxlayır. O, Popova  dəfələrlə ABŞ-a gəlməyi təklif etsə də, Popov razılaşmırdı və hayatından məmnun olduğunu bildirirdi.

2005-ci ildə EMC şirkətinin bank əməliyatları üzrə kodları hakerlərin əlinə keçdi. Popov dərhal həmin şirkətin rəhbərləri ilə əlaqə saxladı və bildirdi ki, onları dağıdan hakerləri tanıyır və kodu məhv etməyin əvəzində 100 min dollar tələb edir. Onlar əvvəlcə Popova 30 min dollar göndərdilər və bildilər ki, qalanını yaxın bir il ərzində hissə hissə ödəyəcəklər. Az sonra Hilbert baş idarəyə çağırıldı. Ondan Popovun şəxsiyyətini dəqiqləşdirməsini tələb etdilər, amma Hilbert bundan imtina etdi. Üstəlik öz iş kompüteri ilə, Popova məktub yazıb ona xəbədarlıq etdi və bildirdi ki, EMC-dən uzaq dursun.

FBİ-nin kibercinayətkarlar şöbəsi daim hakerləri ifşa etməklə məşğul idi və bu işdə onlara ən ciddi köməkliyi Hilbert edirdi. Popovun sayəsində o dağıdılmış bank hesabları barədə məlumat toplayırdı. Lakin günlərin birində, Popov ona çox təhlükəli bir xəbər verdi – o bildirdi ki, FBİ-nin özünü də dağıdıblar.

Həmin dövrdə ABŞ mobil operatoru AT&T-in serverləri FBİ ilə müştərək işləyirdi. Hakerlər əvvəlcə AT&T-ni dağıdıb ordan gizli yazışmalarını əldə etmiş, sonralar isə fbi.gov adlı domendə yerləşən bütün poçt qutularının hesablarını əldə etmişdilər. 

Hilbert bu xəbərdən sarsıldı. Əvvəllər bu səviyyədə hack olmamışdı. Axı ölkənin bir nömrəli təhlükəsizlik orqanın dağıdılması – özü də ruslar tərəfindən – böyük bir rüsvayçılıq idi. İndi bu məlumatların terrorçuların əlinə keçməsi məsələni biraz da çətinləşdirərdi və FBİ dünyada öz loyallığını itirərdi. Hilbert başa düşürdü ki, bu hadisənin fəsadları ondan yan keçməyəcək. Buna görə nəyin bahasına olursa olsun , bu işi sona çatdırmaq lazım idi.

Popov FBİ-nin dağıdılmasında Peterburg universitetinin tələbəsi Sokovlov'un əlinin olduğunu bildirdi. Hilbert öz əməkdaşları ilə məsələnin dərinliyinə gedib, bunun həqiqət olduğunu aydınlaşdırdı. Az sonra FBİ Sokolov haqqındakı məlumatları İnterpola ötürdü və onun ABŞ'a ekstradisiya ediməsi barədə əmr verdi. Popov isə əməkdaşlıq etdiyi üçün ABŞ hokumətindən 10 min dollar qonorar aldı.

Bu hadisədən sonra FBİ bütün əməkdaşlarını bir yerə toplayıb ciddi araşdırmaya start verdilər. O zaman bu məsələ hətta ABŞ prezidenti Corc Buşa qədər gedib çıxmışdı. Araşdırmalardan sonra  bir çox FBİ əməkdaşları öz səriştəsizliyinə görə istefaya göndərildi, bəziləri isə hətta həbs edildi. Baş idarə öz üzvlərinin yazışmalarını bir-bir yoxlamağa başladı. Nəticədə Hilbert də bu repressiyadan yan keçə bilmədi.

Həmin vaxt Hilbert şöbə rəhbəri olmaq üçün baş idarəyə öz namizədliyini göndərmişdi.Amma çox keçmədi ki, baş idarədən rədd cavabı aldı. Üstəlik ona bildirdilər ki, onun şöbə rəhbəri olmağından söhbət belə gedə bilməz. Sonralar Hilbert hiss etdi öz yaxın iş yoldaşları ona qarşı soyuq davranmağa başlayıblar. Elə bil o, nəsə bir günah işlətmişdi.

Hilbert bunun səbəbinini çox gec öyrəndi. Məlum oldu ki, FBİ öz əməkdaşlarının yazışmalarını araşdırarkən , Hilbertin Popova yazdığı “EMC'dən uzaq dur” adlı xəbərdarlıq məktubu tapıblar – ki, bu da gizli məlumatlarının ötürülməsi demək idi .   Hilbert başa düşdü ki, bu hadisədən sonra o, nəinki yuxari vəzifəyə qalxmayacaq,hələ  üstəlik onu istefaya getməyə məcbur edəcəklər. Bir neçə ay sürən məhkəmələrdən sonra Hilbert hər şeydən bezdi və həmkarlarının təzyiqi nəticəsində istefa verdi.

O, bir neçə ay işsiz qaldı və uzun sürən depresiyadan sonra hansısa mebel şirkətində menecer kimi işləməyə başladı. O, hesab edirdi ki, FBİ onunla çox ədalətsiz rəftar edib. Axı bu qədər yüksək nailiyyətlərin qarşılığında, belə xırda ittihama görə və üstəlik günahsız yerə işdən atılmaq həqiqətən də çox alçaldıcı görünürdü. Hilbert ildə cəmi 50 min dollar maaş alırdı, halbuki bunun əvəzində bir çox şirkəti milyonlarla dollarlıq itkidən xilas etmişdi. İndi FBİ'nin bu rəftarından sonra, onun hakerlərə rəğbəti yaranmışdı.

2011-ci ildə Wired jurnalından olan bir müxbir Popovdan interview almış və çoxlarını şoka salan bir məlumat əldə etmişdi. Popovun dediyi sözlər bir çox qaranlıq qalan şeylərə aydınlıq gətirdi. O, etriraf etdi FBİ-nin hack olunmasında özü də iştirak edib. O, elə rusiyalı tələbə Sokolovla birlikdə AT&T şirkətinin serverinin dağıdıb, onunla birgə FBİ-nin bütün gizli mesajlarını, email hesablarını əldə etmişdilər. Onlar əvvəlcə AT&T ilə danışıqlara gedib onlardan sirri qorumaq əvəzinə pul tələb etmiş, amma şirkət onlara rədd cavabı verəndə Popov Hilbertə FBİ'nın dağıdılması barədə xəbərdarlıq etmişdi. Popov bilirdi ki, əgər AT&T rədd cavabı versə, onda FBİ mütləq onlarla razılaşacaq.

Şübhəsiz, Popov FBİ-nin dağıdılmasından çox şey qazandı. Həm qonorar, həm də qisas. O vaxt həbs olunan və işdən atılan FBİ əməkdaşlarının çoxu Popovu aldadıb ABŞ-da tələyə salan adamlar idi. O, Sokolovun kimliyini üzə çıxardığı üçün qonorar aldı və sonra pulun bir hissəsini elə Sokolovun özünə göndərdi. Sokolov buna etiraz etmirdi, çünki bilirdi ki, Rusiya onu heç vaxt ABŞ'a ekstradisiya etməyəcək.

Bax, beləcə Popovun planı baş tutdu. Amma jurnalistə müsahibə verən zaman, o bildirdi ki, Hilbertin karyerasını dağıtmaq kimi bir planı yox idi. “Hilbert həmişə mənimlə yaxşı münasibətdə olub – Popov deyir – O vaxt mənim həbsxanadan xilas olmağımda onun əməyi danılmazdır. Onun karyerasının dağılmağına görə təəssüflənirəm.” Popov indi şükranlıq günündə Hilbertə birgə qızardılmış hind quşu yedikləri günü yaxşı xatırlayır və bildirir ki, Hilbert onun yeganə dostu idi.

İndi Popovun 35 yaşı var, qeyri rəsmi mənbələrə görə, hazırda Rusiyada yaşayır və qərb banklarını qarət etməklə məşğuldur. O, bir neçə peşəkar hakerlə birlikdə komanda yaradıb, bankların serverinə virus yerləşdirir , plastik kartların hesablarını dondurur və virusu silməyin əvəzində Bitcoin tələb edirlər.

Hilbertlə Popovun “Ant City ” əməliyyatı tarixdə ilk dəfə hakerləri çökdürmək üçün ortaya atılmış bir plan idi. Amma sonda onların əziyyəti, dağıdılmış banklar haqqında məlumat toplamaqdan və hakerlərin şəxsiyyətini müəyyənləşdriməkdən  başqa heç bir işə yaramadı. O vaxt Popov Hilbertə canla-başla kömək edirdi, çünki bilirdi ki, onların əməyi zay olacaq və həmin hakerlərin heç birini tuta bilməyəcəklər. Bütün bunlar Popovun vaxtından əvvəl azadlığa çıxmağına şərait yaratdı. Yerdə qalan hər şey öz axarında gedir. Banklar qarət olunur, məxfi dövlət sənədləri oğurlanır və s.  Skyfall filmində Kyü-nun dediyi kimi, “Mən öz evimdən bayıra çıxmadan, divanda uzanıb əlimdəki noutbukla, sizin üçün daha da ciddi xaos yarada bilərəm, nəinki siz öz silahlı kostyumunuzla ”.